11,12,13. Các chú ý khi tháo lắp các chi tiết có ren; tháo bu lông đứt chìm; bột đồng và bột chì có tác dụng gì...

Câu 3 Các lưu ý khi tháo lắp các chi tiết có ren

Thứ tự nới bulông và đai ốc

Luôn luôn phải tuân theo quy tắc tháo lắp đối xứng và phải xiết lần lượt các bulông cũng như nới lỏng lần lượt các bulông 1/4 hoặc 1/8 vòng. Khi xiết bulông hay đai ốc kiểm tra khe hở giữa bề mặt của hai chi tiết xem có đều nhau không.

Lực xiết bulông

Các bulông quan trọng được xiết tới mômen chỉ rõ trong hướng dẫn của nhà sản xuất. Tốt nhất nên đánh dấu vị trí tương đối của bulông và đai ốc quan trọng trước khi tháo. Đến khi xiết vào thì xiết tới dấu và kiểm tra lại lực xiết bằng cờ lê lực.

Các bulông và đai ốc thông thường làm bằng thép trắng thì xiết với lực vừa phải. Bulông và đai ốc làm bằng thép đen chịu lực thì có thể xiết với lực xiết lớn hơn, có thể nói là xiết hết tay sử dụng cờ lê thông thường. Đôi khi có thể nối thêm tay đòn kéo dài cờ lê gấp hai lần để xiết bulông chịu lực.

Các bulông bắt vào các chi tiết có độ cứng thấp như nhôm hay gang thì tùy theo chiều sâu của lỗ ren mà xiết với lực nhỏ vừa phải. Nếu giữa hai mặt lắp ghép sử dụng gioăng cao xu thì xiết vừa nhẹ tránh làm biến dạng gioăng.

Lắp vít cấy vào lỗ ren

Có nhiều cách để lắp vít cấy vào lỗ ren. Cách đơn giản nhất là dùng hai đai ốc như hình dưới đây.Hai đai ốc được xiết chặt với nhau khiến cho nó không còn khả năng trượt trên ren của vít cấy, sau đó dùng cờlê xiết chặt vít cấy vào lỗ ren. Nếu có thì dùng dụng cụ chuyên dụng để xiết vít cấy vào lỗ ren. Để tháo vít cấy ra khỏi lỗ ren ta cũng làm tương tự.

Cũng có thể sử dụng mỏ lết răng ngựa để tháo, lắp vít cấy. Không cặp mỏ lết vào phần ren của vít cấy (gudông) .

Lưu ý là phần ren của lỗ bao giờ cũng sâu hơn ren chân vít cấy.

Tháo bulông bị đứt chìm

Trước hết thử dùng đột tâm đột lệch tâm theo chiều xoáy ra.

Nếu không được dùng dụng cụ như hình 1-14. Khoan lỗ trên đoạn bulông bị đứt chìm sau đó đóng dụng cụ tháo vào và dùng mỏ lết vặn ra.

Ngoài cách này ra, có thể dùng phương pháp hàn một đai ốc vào đoạn bulông bị đứt chìm, với bulông cỡ lớn bị đứt sâu có thể hàn thêm một đoạn ống.

Để dễ dàng lấy đoạn bị đứt ra cần phun vào rãnh ren một loại dầu thẩm thấu tốt như dầu phanh, RP7, CRC…

Vòng đệm ren

Lắp vòng đệm ren thay cho ren hỏng hay bị mòn trong lỗ ren. Để lắp đệm ren phải khoan hết phần ren cũ sau đó tarô lại lỗ ren với đường kính lỗ ren lớn hơn nhưng cùng bước ren. Sau đó lắp đệm ren vào trong lỗ ren. Trong một số trường hợp vòng đệm ren được nhà chế tạo sử dụng ngay từ đầu ở những vị trí hay phải tháo lắp và chịu nhiệt độ cao như lỗ ren để lắp mặt bích ống xả...

Có nhiều loại hợp chất chống kẹt khác nhau. Tác dụng của chúng là bôi trơn ren và tránh không cho ren trong và ngoài dính vào với nhau. Hợp chất chống kẹt tồn tại ở hai dạng: dạng bột nhão và dạng lỏng. Tùy theo đối tượng sử dụng mà ta dùng loại hợp chất chống kẹt khác nhau. Phổ biến nhất là bột đồng chì chịu được nhiệt độ cao vừa phải. Loại hợp chất của dầu bôi trơn đặc với molybđen (Molykote) cũng hay được sử dụng cho các ren ở nắp xylanh hay đường ống xả. Loại bột Niken sử dụng cho các loại thép không gỉ chịu được nhiệt độ cao tới 1315oC. Loại Loctite Silver Grade không bị bay hơi hay hóa cứng ở nhiệt độ cao hay thấp chịu được nhiệt độ tới 871oC.